Onderwerp: Klacht over opname van TEVA in het preferentiebeleid en oproep tot stopzetting van inkoop

Geachte zorgverzekeraar,

Namens patiënten en zorgverleners willen wij onze ernstige zorgen uiten over uw beslissing om TEVA-medicijnen op te nemen in het preferentiebeleid. Dit beleid ontneemt patiënten en voorschrijvende zorgprofessionals hun keuzevrijheid, omdat alternatieve medicijnen in dat geval niet of slechts gedeeltelijk worden vergoed.

Door TEVA-medicijnen als preferent middel aan te wijzen, draagt u indirect bij aan de financiële en logistieke machinerie van een bedrijf dat aantoonbaar betrokken is bij ernstige mensenrechtenschendingen en schendingen van het internationaal recht.

Waarom TEVA medeplichtig is

• Directe steun aan het Israëlische leger (IDF): soldaten die bij Teva werken, krijgen hun salaris doorbetaald wanneer zij naar Gaza worden uitgezonden. Daarnaast organiseert het bedrijf activiteiten voor soldaten, waaronder psychische ondersteuning en sociale evenementen. Teva doneert ook goederen aan het Israëlische bezettingsleger. Volgens de directeur is Teva “de stem van Israël” tijdens de oorlog.

   

• Actieve betrokkenheid bij illegale nederzettingen: Teva is actief in nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Dit is in strijd met het internationaal recht en uitspraken van het Internationaal Gerechtshof. Daarmee draagt het bedrijf bij aan de bezetting en annexatie van Palestijns land.

   

• Structurele verwevenheid met de Israëlische staat: Teva geniet een politieke, fiscale en commerciële uitzonderingspositie en draagt miljarden bij aan de Israëlische apartheidsstructuur. Het bedrijf investeert bovendien in (semi-)overheidsinstellingen die betrokken zijn bij de ontwikkeling van wapens, drones en surveillancetechnologie, die worden ingezet voor mensenrechtenschendingen.

   

• Misbruik van een monopoliepositie op de Palestijnse markt: Teva profiteert van een door Israël opgelegd systeem waarin Palestijnen afhankelijk zijn van Israëlische medicijnen. Door goedkopere generieke en Arabische alternatieven uit te sluiten, hoge Israëlische prijzen te hanteren en vrije toegang tot de Palestijnse markt te behouden terwijl Palestijnse producenten worden belemmerd, draagt Teva actief bij aan medische apartheid en economische onderdrukking.

   

Uw verantwoordelijkheid als zorgverzekeraar

Volgens de UN Guiding Principles on Business and Human Rights (UNGPs) zijn ondernemingen verplicht om hun volledige toeleveringsketen te onderwerpen aan human rights due diligence. Dit geldt ook voor zorgverzekeraars die geneesmiddelen inkopen.

De VN-rapporteur benadrukt dat ook indirecte betrokkenheid bij mensenrechtenschendingen — zoals zakendoen met bedrijven die bijdragen aan oorlogsmisdaden of bezetting — tot aansprakelijkheid kan leiden. Door TEVA in uw preferentiebeleid op te nemen, loopt u het risico juridisch én moreel medeplichtig te worden.

Onze eisen

Wij verzoeken u dringend om:

1. Per direct een onafhankelijk onderzoek in te stellen naar de toeleveringsketen van uw medicatie-inkoop, met bijzondere aandacht voor TEVA.

    

2. Totdat vaststaat dat TEVA geen bijdrage levert aan mensenrechtenschendingen: 1) te stoppen met het opnemen van TEVA-medicijnen in uw preferentiebeleid en 2) patiënten en voorschrijvers een gelijkwaardig alternatief te bieden dat volledig wordt vergoed.

    

3. Het ministerie van VWS te informeren en op te roepen tot beleid dat garandeert dat de toeleveringsketen vrij is van producten die bijdragen aan schendingen van mensenrechten en internationaal recht.

    

Wij nemen geen genoegen met het argument dat het huidige Nederlandse sanctiebeleid u niet verplicht om TEVA of andere medeplichtige bedrijven te weren. Dat het beleid u niet dwingt, betekent niet dat u het niet kunt of mag doen. Wij hopen bovendien dat u actief werkt aan het creëren van alternatieven voor TEVA-producten, zodat patiënten en zorgverleners niet afhankelijk blijven van bedrijven die nauw verbonden zijn met een staat die zich schuldig maakt aan genocide.

Wij hopen dat u uw maatschappelijke en wettelijke verantwoordelijkheid serieus neemt en niet bijdraagt aan het in stand houden van bezetting, oorlog en mensenrechtenschendingen.

Met vriendelijke groet,